تزریق مواد شیمیایی (کلر زن)
دستگاه کلرزن بعنوان فرآیند گندزدایی آب و حذف میکروارگانیسم های موجود در آب از قبیل باکتری ها و جلبک ها مورد استفاده قرار می گیرد و درحال حاضر از بین مواد گندزدا استفاده از کلر برای گندزدایی بدلیل ارزان بودن و قدرت میکروب کشی و اثر ابقایی نسبتاً خوب آن، متداول ترین روش در دنیا و از جمله کشور ما می باشد کلر را می توان بصورت گاز کلر و کلر مایع استفاده نمود. استفاده از دستگاه کلرزن در سیستم تصفیه فاضلاب کاربرد بسیار زیادی دارد.
طرز کار دستگاه کلرزن
کُلرزنى مهم‌ترين پيشرفتى است که در عمل تصفيهٔ آب به‌دست آمده است و کلرزنى مکمل پالايش است و نه جانشين آن. کلر عوامل ميکروبى بيمارى‌زا را مى‌کشد ولى بر هاگ ميکروب‌ها و بعضى ويروس‌ها (مانند ويروس فلج‌اطفال و ويروس هپاتيت‌هاى ويروسي) تأثيرى ندارد مگر آنکه مقدار آن بسيار باشد. کلر، علاوه بر اثر ميکروب‌کش چند ويژگى مهم ديگر از نظر تصفيهٔ آب دارد: آهن، منيزيوم و هيدروژن سولفيد را اکسيده مى‌کند و بعضى اجزاء مولد بو و طعم بد را از بين مى‌برد، از رشد جلبک‌ها و زيست‌مندهاى مولد لجن لزج جلوگيرى مى‌کند و بالاخره به انعقاد آب هم کمک مى‌کند.
پس از افزودن کلر به آب اسيدهاى هيدروکلريک و هيپوکلرو تشکيل مى‌شود. اسيد هيدروکلريک به‌وسيلهٔ قليائى بودن آب خنثى مى‌شود و اسيد هيپوکلرو يون‌ساز، تبديل به يون‌هاى هيدروژن و هيپوکلريت مى‌شود؛ به شرح فرمول زير
H2o + Cl2 → Hcl + HOcl
HOcl → H + Ocl
اثر گندزدائى کلر عمدتاً به علت اسيد هيپوکلرو و به مقدار کمتر مربوط به يون‌هاى هيپوکلريت است. اسيد هيپوکلرو کارآمدترين شکل کلر براى گندزدائى آب، و از يون‌هاى هيپوکلريت بسيار (هفتاد تا هشتاد برابر) مؤثرتر است. اگر pH آب در حدود هفت باشد بيشترين اثر گندزدائى کلر آشکار مى‌شود زيرا اسيد هيپوکلرو بيشتر توليد مى‌شود و اگر مقدار pH از ۵/۸ بيشتر باشد اثر گندزدائى کلر نامطمئن است زيرا نزديک به نود درصد اسيد هيپوکلرو به يون‌هاى هيپوکلريت تبديل مى‌شود. خوش‌بختانه بيشتر آب‌ها pH بين ۵/۷ – ۶ دارند.
