انواع  آلاینده های هوا و راهکارهای مقابله با آن

آلودگی هوا بر اساس تعریف سازمان حفاظت محیط زیست عبارت است از از وجود و پخش یک یا چند آلوده‌ کننده اعم از جامد، مایع، گاز، تشعشع پرتوزا و غیرپرتوزا در هوای آزاد به مقدار و مدتی که برای انسان و سایر موجودات زنده زیان‌آور باشد.کیفیت هوا تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار می گیرد و یک موضوع پیچیده است. اصطلاح کیفیت هوا به درجه عاری بودن هوای یک مکان خاص از آلاینده ها مرتبط است.  آلاینده‌ های هوا موادی هستند که در اتمسفر در غلظت‌های بالاتر از سطح  طبیعی خود وجود دارند که می‌توانند تأثیر قابل‌ توجهی بر سلامت  انسان‌ ها و حیوانات داشته باشند. آلاینده های هوا شامل موارد زیر می ­باشند:

دی اکسید گوگرد SO₂ :گازی بی رنگ و غیر قابل اشتعال است. منبع اصلی SO₂ از سوزاندن سوخت های فسیلی است.همچنین به طور طبیعی توسط فعالیت های آتشفشانی تولید می شود.

اکسیدهای نیتروژن NO_x : اصطلاح عمومی برای مخلوط های اکسید نیتریک (NO) و دی اکسید نیتروژن NO₂ است که توسط فرآیند های احتراق تولید می شوند. بیشتر NO_x به صورت NO منتشر می شوند و با یک واکنش شیمیایی با ازن به NO₂ تبدیل می شوند.  NO₂ گازی نارنجی تا قهوه ای مایل به قرمز است که در هنگام  روزبه   NO  تجزیه می شود، بنابراین ترکیب NO_x در هوای محیط بسیار متغیر است.  منابع طبیعی NO₂ شامل آتش سوزی جنگل ها بر اثر رعد و برق است و منابع مصنوعی شامل سوزاندن سوخت های فسیلی و زیست توده است.

 ذرات معلق : این ذرات بر اساس اندازه  طبقه بندی می شوند. به عنوان مثال، گرد و غبار PM10 دارای قطر کمتر از 10 میکرومتر، PM2.5  دارای قطر کمتر از 2.5 میکرومترو ذرات بسیار ریز دارای قطر کمتر از 0.1 میکرومتر.می باشند  . اگر ذرات جامد مستقیماً  در هوا منتشر شوند، به عنوان “آلاینده اولیه” شناخته می شوند و اگر در اثر واکنش های شیمیایی  ایجاد شوند “آلاینده ثانویه” نامیده می شوند. منابع ذرات معلق در هوا شامل گرد و غبار جاده ها، فعالیت های کشاورزی، اگزوز وسایل نقلیه ، سوزاندن چوب، دود ناشی از آتش سوزی جنگل ها و فعالیت های صنعتی هستند. ذرات ثانویه بخش مهمی از PM2.5 را تشکیل می دهند که می توانند از NOx، ₂SOو آمونیاک (NH₃) ایجاد شوند.

مونوکسید کربن CO :گازی بی رنگ و بی بو است و محصول احتراق ناقص است. منابع آن احتراق سوخت فسیلی، فرآیندهای صنعتی و منابع طبیعی مانند آتش سوزی جنگل می باشند.
 ترکیبات آلی فرار  VOC :ترکیبات آلی هستند که تبخیر آن ها  در شرایط استاندارد جوی راحت انجام می شود. نمونه هایی از VOC ها شامل  بنزن، اتیلن گلیکول و فرمالدئید می باشند. منابع VOC ها می توانند طبیعی (به عنوان مثال، باتلاق ها) یا ساخته دست انسان (به عنوان مثال، صنایع شیمیایی و احتراق سوخت های فسیلی) باشند.

ازن (O₃) :این ترکیب مستقیماً در هوا منتشر نمی شود، بلکه در اثر واکنش های شیمیایی بین NO_x و VOC ها در حضور نور خورشید ایجاد می شود که می تواند اثرات مضری بر سلامت انسان  داشته باشد.

آمونیاک (NH₃) : بسیار واکنش پذیر است و مدت زیادی در جو باقی نمی ماند و انتشار NH₃ در مناطق بسیار وسیعی رخ می دهد. آمونیاک برای تولید سولفات آمونیوم و نیترات آمونیوم که اجزای اصلی PM ثانویه هستند استفاده می شود.

 گازهای گلخانه ای دی اکسید کربن (CO₂) و متان (CH₄) به طور کلی آلاینده هوا در نظر گرفته نمی شوند، اگرچه گاهی اوقات به اشتباه از آنها به عنوان آلاینده یاد می شود.

 

https://scdhec.gov/environment/your-air/most-common-air-pollutants